🎯 Prompt: Khái quát hóa tiến trình thay đổi của các trường phái tâm lý học trong lịch sử
Mục tiêu:
- Phân tích tiến trình phát triển và thay đổi của các trường phái tâm lý học từ thế kỷ 19 đến hiện đại.
- Trình bày rõ các turning points (bước ngoặt), các khuynh hướng tư tưởng chủ đạo, những vấn đề mỗi trường phái giải quyết, và những giới hạn của chúng.
- Minh họa tiến trình phát triển theo nguyên tắc "transcend and include": mỗi trường phái mới ra đời vừa vượt qua các giới hạn trước đó, vừa kế thừa một phần giá trị của những trường phái cũ.
🧠 Yêu cầu cụ thể:
- Tóm lược các giai đoạn lớn theo dòng thời gian:
- Tâm lý học kinh viện (Scholastic Psychology)
- Tâm lý học thực nghiệm (Experimental Psychology)
- Phân tâm học (Psychoanalysis)
- Hành vi luận (Behaviorism)
- Tâm lý học nhân văn (Humanistic Psychology)
- Tâm lý học nhận thức (Cognitive Psychology)
- Tâm lý học hệ thống phức hợp và tích hợp (Systems and Integral Psychology)
- Tâm lý học hậu hiện đại (Postmodern Psychology)
- Mô tả cho từng trường phái:
- Hoàn cảnh ra đời (nền tảng khoa học, triết học, xã hội học).
- Tư tưởng trung tâm.
- Đóng góp nổi bật.
- Giới hạn hoặc điểm bị vượt qua ở giai đoạn sau.
- Chỉ rõ các turning points:
- Những khủng hoảng, thách thức hoặc bế tắc lý thuyết khiến trường phái mới xuất hiện.
- Cách thức mỗi trường phái sau vượt qua nhưng cũng tích hợp (include) các trường phái trước.
- Sử dụng sơ đồ hóa:
- Timeline diễn tiến.
- Biểu đồ nối các trường phái với các chủ đề lớn (Self, Consciousness, Behavior, Unconscious...).
- Kết luận:
- Phân tích tiến trình này như một quá trình tiến hóa nhận thức của loài người.
- Gợi mở xu hướng phát triển tiếp theo: Tâm lý học tích hợp, Tâm lý học toàn diện, Tâm lý học liên ngành (Neuroscience, AI, Quantum Mind...).
📚 Tài liệu tham khảo đề xuất:
- Ken Wilber – The Spectrum of Consciousness
- Howard Gardner – The Mind's New Science
- Thomas Kuhn – The Structure of Scientific Revolutions
- Carl Jung – Psychological Types