The Hedonic Treadmill — Are We Forever Chasing Rainbows?

Hedonic adaptation is not a bug in the system, even though it often seems to work against us and our pursuit of happiness.

How does this knowledge of how the "system" works change how you approach goals and achievement?

The Hedonic Treadmill – Are We Forever Chasing Rainbows?

Tóm tắt chi tiết: Hedonic Treadmill và Cách Tăng Hạnh phúc Lâu dài 😊

1. Hedonic Treadmill: Khái niệm và Cơ chế 🏃‍♂️

Hedonic treadmill (băng chuyền khoái lạc) mô tả xu hướng con người quay về happiness setpoint sau các sự kiện tích cực hoặc tiêu cực, bất kể thành tựu hay vật chất đạt được.

• Định nghĩa Hedonic Treadmill:
  • Là hiện tượng hedonic adaptation, khi mức độ hạnh phúc (subjective wellbeing) trở về baseline sau các sự kiện đời sống (Brickman & Campbell, 1971).
  • Dù có sự kiện tích cực (như trúng số) hay tiêu cực (tai nạn), con người thường thích nghi và quay lại trạng thái hạnh phúc ban đầu.
• Cơ chế Tâm lý:
  • Cognitive adaptation: Điều chỉnh expectations và aspirations để phù hợp với hoàn cảnh hiện tại (Frederick & Loewenstein, 1999).
  • Social comparison theory: So sánh bản thân với người khác, dẫn đến recalibration của wellbeing (Wills, 1981).
  • Peak-end rule: Đánh giá trải nghiệm dựa trên khoảnh khắc cao trào (peak) và kết thúc (end), không dựa trên toàn bộ thời gian (Kahneman et al., 1993).
• Ảnh hưởng của Personality Traits:
  • Extraversion liên quan đến wellbeing cao hơn, trong khi neuroticism làm giảm happiness setpoint (Lucas, 2007).
  • Yếu tố di truyền (genetic predispositions) đóng vai trò, chiếm 30-40% sự khác biệt trong subjective wellbeing (Bartels & Boomsma, 2009).
• Ví dụ thực tế:
  • Mua một chiếc xe sang (luxury car) mang lại joy ban đầu, nhưng sau vài tháng, cảm giác này mờ nhạt vì hedonic adaptation, và bạn quay về baseline happiness.

2. Tác động của Hedonic Adaptation đến Hạnh phúc 📉

Hedonic adaptation làm giảm hiệu quả lâu dài của các sự kiện tích cực, khiến việc theo đuổi hạnh phúc thông qua material possessions hoặc external achievements trở nên khó khăn.

• Hạn chế của Material Possessions:
  • Các vật phẩm như quần áo, túi xách, hoặc xe mới chỉ mang lại temporary pleasure, không thay đổi long-term happiness (Sheldon & Lucas, 2014).
  • Hedonic treadmill ngăn happiness tích lũy liên tục (compounding happiness).
• Ảnh hưởng đến Life Events:
  • Nghiên cứu của Brickman & Campbell (1971) cho thấy cả người trúng số (lottery winners) và nạn nhân tai nạn (accident victims) quay về pre-event happiness levels sau vài tháng hoặc năm.
  • Intensity, novelty, và duration của sự kiện ảnh hưởng đến tốc độ adaptation (Diener et al., 2006).
• Tác động Tâm lý:
  • Hedonic adaptation có thể gây cảm giác hopelessness về khả năng cải thiện wellbeing, đặc biệt nếu tin rằng happiness setpoint là cố định.
  • Social comparison làm tăng dissatisfaction khi so sánh với những người có vẻ hạnh phúc hơn.
• Ví dụ thực tế:
  • Được thăng chức (promotion) mang lại excitement ban đầu, nhưng sau một năm, cảm giác này biến mất, và bạn cảm thấy happiness không khác trước khi thăng chức.

3. Các Yếu tố Ảnh hưởng đến Hedonic Adaptation 🔍

Hedonic adaptation chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, bao gồm genetics, environmental factors, và cách chúng ta xử lý stimuli trong cuộc sống.

• Yếu tố Di truyền (Genetic Predispositions):
  • Genes đóng góp 30-40% vào happiness setpoint, ảnh hưởng đến cách chúng ta phản ứng với life events (Lykken & Tellegen, 1996).
  • Những người có positive disposition tự nhiên ít bị hedonic adaptation hơn (Lyubomirsky et al., 2005).