Mindset, Knowledge set, Skill set and Tool set
Tuyệt vời! Dưới đây là bản tóm tắt chi tiết về khung năng lực được mô tả, trình bày theo yêu cầu cụ thể của bạn để phục vụ mục tiêu học tập và ghi nhớ hiệu quả.
Tóm Tắt: Khung Năng Lực Để Hiểu Một Lĩnh Vực Chuyên Môn (A Framework for Understanding Capability)
Khung năng lực này cung cấp một cách tiếp cận có cấu trúc để hiểu và phân tích các yếu tố cấu thành nên năng lực hoặc một lĩnh vực chuyên môn bất kỳ. Ban đầu được hình thành để giải thích Năng lực Thiết kế (Design Competencies), khung này đã được mở rộng để áp dụng một cách tổng quát hơn.
🗺️ 1. Tổng Quan về Khung Năng Lực
Mục tiêu: Giới thiệu cấu trúc cơ bản và các chiều kích chính của khung năng lực.
- Nguồn gốc và Mục đích:
- Ban đầu được hình thành để giải thích Design Competencies (Năng lực Thiết kế) trong cuốn "The Design Way" của Nelson & Stolterman (2012).
- Đã được mở rộng để áp dụng tổng quát cho bất kỳ lĩnh vực chuyên môn (discipline) hoặc năng lực (capability) nào.
- Hai Chiều Kích Chính:
- Khung năng lực được xây dựng dựa trên hai chiều kích cơ bản:
- Tư Duy - Hành Động (Thinking-Doing): Phân biệt giữa các hoạt động liên quan đến tư duy và các hoạt động liên quan đến hành động.
- Nội Tại - Ngoại Tại (Internal-External): Phân biệt giữa tri thức được cá nhân hóa và tri thức tồn tại bên ngoài cá nhân.
↔️ 2. Chi Tiết về Các Chiều Kích
Mục tiêu: Làm rõ ý nghĩa và phạm vi của từng chiều kích trong khung năng lực.
- Chiều Kích Nội Tại - Ngoại Tại (Internal-External Dimension):
- Nội Tại (Internal):
- Đề cập đến tri thức được hiện thân hóa (embodied) trong một người và không thể tách rời (inseparable) khỏi người biết.
- Một cá nhân nắm giữ một phiên bản của 'tri thức' này, được tích hợp vào con người họ và gắn bó với ý thức về bản sắc (sense of identity) của họ.
- Tri thức này không dễ dàng truyền từ cá nhân này sang cá nhân khác.
- Ngoại Tại (External):
- Đề cập đến tri thức có thể được tìm thấy tồn tại bên ngoài bất kỳ cá nhân nào – tức là tri thức có thể tách rời (separable) khỏi người biết – và có thể được cho là khách quan (objective).
- Có thể tồn tại một thực tại được chia sẻ tập thể (collective shared reality) và một thực tại được đồng thuận (agreed reality), những yếu tố này có thể định nghĩa một ngành nghề và đặt ra ranh giới cho nó.
- Chiều Kích Tư Duy - Hành Động (Thinking-Doing Dimension):
- Tư Duy (Thinking):
- Đề cập đến những thứ liên quan đến hoạt động tư duy (thought-activity) – công việc tư duy và hiểu biết (thinking and knowing work) của một người.
- Hành Động (Doing):
- Đề cập đến những thứ liên quan đến hoạt động thực hiện (doing-activity) – công việc làm, hành động và tạo ra (doing, acting and making work) của một người.
🧩 3. Bốn Bộ Năng Lực (Four Sets of Capability)
Mục tiêu: Mô tả chi tiết bốn bộ năng lực được hình thành từ sự giao thoa của hai chiều kích, bao gồm các yếu tố cấu thành và đặc điểm của từng bộ.
Sự kết hợp của hai chiều kích trên tạo ra bốn bộ năng lực: Mindset (Tư duy), Knowledge set (Bộ kiến thức), Skill set (Bộ kỹ năng), và Tool set (Bộ công cụ).