Tóm tắt Holism & Holistic Thinking - Part 1

1. Holism Là Gì? Hiểu bản chất toàn thể 🌍

Holism là lý thuyết rằng các phần của một whole có intimate interconnection, không thể tồn tại độc lập hoặc được hiểu mà không tham chiếu đến whole, vốn lớn hơn tổng các phần.
- Theo Oxford Dictionary, holism nhấn mạnh relationships giữa các đối tượng hơn là chính các đối tượng.
- Irreducibility: Bản chất của whole không thể bị giản hóa thành các phần riêng lẻ.
- Ứng dụng: Khi phân tích một vấn đề (như sức khỏe), xem xét cả body, mind, và environment, thay vì chỉ một yếu tố.
- Phù hợp với stage turquoise trong Spiral Dynamics, nơi unity và interconnectedness là trọng tâm.

Holism đối lập với reductionism hoặc atomism, vốn coi thực tại là tập hợp các discrete individual objects.
- Reductionism là phần ngầm của materialistic paradigm, tin rằng vũ trụ là real, material, objective, và không phụ thuộc vào mind.
- Ví dụ: Nghiên cứu một con ếch bằng cách blend its parts dưới kính hiển vi bỏ qua natural habitat, dẫn đến hiểu sai về hành vi.
- Holism nhấn mạnh entanglement giữa observer và observed, nhận ra rằng understanding nằm trong mind, không chỉ out there.
- Ứng dụng: Thay vì chỉ học technical details, hãy tìm hiểu context và relationships của vấn đề.

Reductionism bỏ qua nhiều khía cạnh của reality, dẫn đến dysfunctions và pathologies.
- Scientists thường đánh giá thấp entanglement problem, không nhận ra ảnh hưởng của observer lên experiment.
- Ví dụ: Nghiên cứu ếch trong lab thay vì natural habitat làm mất đi holistic behaviors.
- Reductionism phổ biến trong school, academia, business, healthcare, government, vì dễ thực hiện và tiết kiệm chi phí.
- Ứng dụng: Đánh giá research bằng cách hỏi “Nó có bỏ qua context hoặc relationships nào không?”.

Holism là yếu tố cốt lõi của wisdom, giúp nhận ra interconnections và tránh unintended consequences.
- Unholistic thinking dẫn đến compartmentalization, nơi các vấn đề được xem là not my problem, gây ra secondary và tertiary consequences.
- Ví dụ: Pharmaceutical companies tập trung chữa one disease nhưng bỏ qua side effects, dẫn đến addiction hoặc mental health issues.
- Holistic thinking đòi hỏi taking responsibility cho tất cả actions và consequences.
- Ứng dụng: Khi ra quyết định, tự hỏi “Quyết định này ảnh hưởng đến whole system như thế nào?”.

Holism giúp tránh dysfunctions trong nhiều lĩnh vực:
- Pharmaceutical industry: Pushing drugs qua TV ads mà không xem xét long-term effects dẫn đến addiction và social harm.
- Disney mua Star Wars: Thiếu holistic vision, chỉ tập trung profit làm giảm chất lượng, mất đi greater than sum of parts.
- Chess: Người chơi thiếu holistic understanding dễ rơi vào fool’s mate, thua vì không thấy big picture.
- Ứng dụng: Phân tích các case studies (như business failures) để nhận ra unholistic mistakes.

Hai phương trình giúp hiểu holism và lack of holism:
- Holism = wholeness = health = healing = Unity = Oneness = infinity = harmony = balance = Goodness = Love = God = Selflessness = wisdom = Beauty = holy = heaven = bliss = peace = happiness.
- Lack of holism = division = fragmentation = partiality = brokenness = lack of harmony = imbalance = limitation = finite = selfishness = ugly = evil = hell = suffering.
- Ứng dụng: Contemplate các phương trình này trong nhiều năm để hiểu sâu về interconnections của reality.
- Phù hợp với stage turquoise, nơi infinite unity là mục tiêu.

Consciousness có nhiều mức độ holism, từ infinitely fragmented đến infinitely unified.
- Mức độ holism quyết định quality of life, mức độ beauty, và holiness bạn cảm nhận.
- Collective holism dẫn đến beautiful societies, ít war, nhiều peace qua unification.
- Ứng dụng: Tăng consciousness qua meditation, ví dụ tập trung vào present moment để cảm nhận unity.

Lịch sử loài người là quá trình unification từ tribes đến city-states, nations, và giờ là global unity.
- Infinite unity là mục tiêu cuối cùng; bất kỳ thứ gì thấp hơn sẽ dẫn đến suffering, ugliness, và limitation.
- Resistance đến từ ego và selfishness, cản trở global unification.
- Ứng dụng: Hỗ trợ global initiatives (như climate agreements) để thúc đẩy collective unity.

Ego là fragmented, gây ra inconsistency trong hành vi (ví dụ: hôm nay meditate, ngày mai ăn ice cream).
- Ego-backlash khiến bạn quay lại unholistic habits khi đối mặt với challenges.
- Harmonizing thay vì shaming hoặc guilting bản thân giúp integrate các phần fragmented.
- Ứng dụng: Thực hành self-compassion, ví dụ khi thất bại, tự hỏi “Làm thế nào để harmonize tình huống này?”.